ارکستر فیلارمونیک یا سمفونیک؟

در واقع چه تفاوتی مابین ارکستر فیلارمونیک و سمفونیک وجود دارد؟

 

مابین افراد آشنا با مقوله موسیقی، این یک سوال متداول است و ممکن است گهگاه گمانه‌زنی‌هایی درباره ارتباط آن با تفاوت‌های ترکیبی یا عددی در اکستر بشنوید. اما پاسخ کوتاه به این مسئله این است:

بطور اصولی و اساسی در واقع تفاوتی مابین این دو اصطلاح وجود ندارد. این هر دو، نام های متفاوتی برای یک مطلب هستند، یعنی یک ارکستر تمام عیار متشکل از حدود ۱۰۰ نوازنده، که در درجه اول برای یک رپرتوار سمفونیک در نظر گرفته شده است.

با این همه، از  نظر مفهوم و لغت سنجی، ممکن است بشود تفاوت هایی را پیدا کنید. بدین معنا که ارکستر سمفونیک نام توصیفی ارکستری است که سمفونی می نوازد. خیلی واضح است، کلمه "سمفونی" از کلمه یونانی "سیمفونیا[1]" به معنای هماهنگی صدا گرفته شده است. اصطلاح "ارکستر سمفونیک" در اواخر قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفت. زمانی که ارکسترها به فرمت بزرگی رسیدند که امروزه با آن آشنا هستیم، اما فرهنگ تشکیل ارکستر به عنوان فراگیر آن، بسیار قدیمی تر از آن است.

کلمه "فیلارمونیک" که از کلمات یونانی " فیلوس[2]" و "هارمکونیکوس [3]" تشکیل شده است، در اصل به معنای دوست یا عشق به هارمونی است: "هارمونی" به معنای موسیقیایی آن، یعنی بیشتر شبیه معنای حسی که ممکن است انسان در تاب خوردن با یک تاب آویزان از یک درخت بلوط زیبا در جنگل، در یک روز تابستانی به او دست  دهد.

"فیلارمونیک" عمدتن توسط بسیاری از انجمن های موسیقی مورد استفاده قرار می گرفت، اما اساسن در قرن نوزدهم بود که بسیاری از انجمن های فیلارمونیک در سراسر جهان ایجاد شدند. انجمن های موسیقی، مراکزی برای دوستداران موسیقی "فیلارمونیک" بودند. برگزاری کنسرت موسیقی، همواره یکی از فعالیت های رایج در  جوامع بشری بوده است. اگر ارکستری زیر پرچم یک جامعه تشکیل می‌شد، طبیعی بود که نام آن جامعه را به ارکستر می‌دادند.

یکی از قدیمی ترین موسسات ارکسترال جهان، با چنین ریشه هایی، ارکستر فیلارمونیک برگن نروژ است که تاریخ آن به سال ۱۷۶۵ برمی گردد، زمانی که "انجمن موسیقی هارمونی[4]" متولد شد. ...

انجمن فیلارمونیک، قدیمی‌ترین انجمن در بریتانیا، در سال ۱۸۱۳ در لندن تأسیس شد. قدیمی‌ترین ارکستر آمریکایی، فیلارمونیک نیویورک، که نامش در اصل "انجمن فیلارمونیک نیویورک" بود در ۱۸۴۲ میلادی تشکیل شد.

( از مترجم:  ناگفته نماند که ارکستر مجلسی (فیلارمونیک) تلویزیون ملی ایران، در بیست و پنجم نوامبر سال ۱۹۶۶ میلادی مصادف با ۲۹ آذر ۱۳۴۵ خورشیدی تشکیل شد.)

با گذشت زمان، "فیلارمونیک" برای توصیف ارکستری که فوقن صحبت آن رفت، بکار برده شد و لزومن با یک جامعه فیلارمونیک مرتبط نبود. به عنوان یک نمونه می توان در واقع از ارکستر فیلارمونیک سلطنتی استکهلم نام برد که مطمئنن از یک جامعه متولد شد، اما نه با کلمه "فیلارمونیک" در نامش، بلکه با نام "انجمن کنسرت استکهلم".

انجمن کنسرت استکهلم در سال ۱۹۰۲ توسط تور آئولین[5]، ویلهلم استنهامار[6] و جان می[7] تشکیل شد تا کنسرت هایی را برگزار کند که به افزایش علاقه به موسیقی ارکسترال اختصاص دارد و در ارتباط با آن، با هدف حفظ یک ارکستر مستقر و دائمی در استکهلم.

بنابراین،  این انجمن، نقطه شروع "انجمن کنسرت استکهلم" بود که نام آن در سال ۱۹۵۷ به ارکستر فیلارمونیک استکهلم و سپس در سال ۱۹۹۲ به ارکستر فیلارمونیک سلطنتی استکهلم تغییر یافت، که از آن با نام  "فیلارمونیک سلطنتی" یاد می شود.

یکی دیگر از ویژگی های پیش پا افتاده تر و کاربردی تر، "سمفونیک" و "فیلارمونیک" این است که این نام ها، ارکسترهای یک شهر را از یکدیگر متمایز می کند، مانند ارکستر فیلارمونیک وین و ارکستر سمفونیک رادیو وین، یا ارکستر فیلارمونیک لندن و ارکستر سمفونیک لندن.

با این حال، جدا از مسائل ظریف تر تکنیک نوازندگی و تفاوت‌های هنری بین ارکسترهای مختلف، اصطلاحات «ارکستر فیلارمونیک» و «ارکستر سمفونیک» در واقع برای توصیف ارکسترهایی از همان نوع استفاده می‌شوند.

ترجمه و تکمیل متن از نیکی تابش

منبع:

با استفاده از توضیحات

KONSERTHUSET STOCKHOLM

زیرنویس ها: 

 

[1] symphonia

[2] philos

[3]harmonikos

[4] Musikselskabet Harmonien

[5]Tor Aulin

[6]Wilhelm Stenhammar

[7] John May

 

تاریخچه رقص باله

 A BRIEF HISTORY OF BALLET

New York City Ballet- Photo © Paul Kolnik

آغاز تاریخچه باله به حدود قرن پانزدهم میلادی در ایتالیا بازمی گردد. اصطلاحاتی همچون " باله" و " بال "2 از کلمه ایتالیایی "  بالره"3  به معنای " رقصیدن " گرفته شده اند.

کاترین دو مدیچی 4 ایتالیایی پس از ازدواج با هانری دوم 5 پادشاه فرانسه، سبکهای اولیه رقص را در زندگی درباری فرانسه مرسوم کرد.

در آغاز، رقصندگان، ماسک به صورت زده، لایه لایه لباسهای ابریشمی زربافت منقش و جوراب شلواری می پوشیدند و آرایش زیادی روی موی سرشان داشتند.  این طرز لباس پوشیدن محدود کننده،  به نظر مجلل می آمد اما حرکت را دشوار می ساخت.  رقص شامل مراحلی همچون پرش،  لغزش، تعظیم، آرام راه رفتن و چرخش های ملایم کوچک بود.  کفش های رقص، پاشنه های کوچکی داشتند و به جای هر کفش باله معاصری که ممکن است امروزه بشناسیم،  شبیه کفش های لباس رسمی بودند.

طی صد سال بعد، مجموعه اصطلاحات و واژگان رسمی باله بتدریج در زبان فرانسوی مدون شد و در دوران سلطنت لویی چهاردهم، شخص پادشاه، خود بسیاری از رقص های محبوب آن زمان را اجرا می کرد. پس از آنکه پادشاه لویی چهاردهم و دیگر اشراف زادگان معاشرش، رقص را کنار گذاشتند، و رقصنده های حرفه ای برای اجرا در مراسم دربار استخدام شدند.

در این دوران،  خانواده ای کامل از سازها نیز تکامل یافتند.  شکوه و عظمت رقص های دربار به حدی رسید که اجراها بر روی سکوهایی مرتفع برگزار می شدند تا مخاطبان بیشتری بتوانند نمایشهای استادانه، که با آتش بازی همراهی می شد را تماشا کنند.

کاترین دو مدیچی و هانری چهاردهم

حال با یک پرش۲۰۰ ساله  به جلو، نگاهی می اندازیم به صحنه نمایش در "سالن اپرای یادبود جنگ". ارتفاع صحنه نمایش یا سن، همینطور ارتفاع چشمگیر پرده افتتاح نمایش، بازدید کنندگان را مستقیمن، متوجه  تحول بزرگی که در این رابطه بوجود آمده می کند.

به تدرج باله با ریشه های ایتالیایی، در فرانسه و روسیه مشخصه های سبکی خود را توسعه داد.  در سال ۱۸۵۰ روسیه تبدیل به یک مرکز خلاق و پیشرو در دنیای رقص شده بود. با ادامه تکامل باله، برخی از ظواهر جدید و نمایشی، محبوب و کاملن مد روز شدند.

اوایل قرن نوزدهم، رقص، روی نوک انگشتان پنجه پا که بوسیله زنانی اجرا می شد که اغلب ملبس به دامن های سفید زنگوله مانندی بودند که تا ساق پا می رسید، محبوب شد.

رقص روی نوک انگشتان پا فقط مختص زنان بود و این سلیقه منحصر به فرد برای رقصندگان و شخصیت‌های زن، الهام‌ گرفته از نوع خاصی از قهرمان زن رمانتیک شناخته‌ شده - پری سیلف6   ‌مانندی که خوبی و پاکی بکر و دست نخورده اش، سرانجام بر هر شر یا بی‌عدالتی پیروز می‌شود، بود.

 سیلف (همچنین به عنوان سیلفید شناخته می شود) یک روح هوایی است. آنها از هوا تشکیل   

شده‌اند، در هوا زندگی می‌کنند و قدرت غیرعادی بر هوا، به ویژه باد و ابرها دارند.س  

معمولاً سیلف‌ها به‌ عنوان نگهبانانی به تصویر کشیده می‌شوند که از دانش مخفی، زنان زیبا یا  

محیط‌ زیست محافظت می‌کنند، اما دور از ذهن نیست که یک سیلف باعث شیطنت مردان شود.

در اوایل قرن بیستم، تهیه کننده تاتر روس ، سرژ دیاگیلف7، برخی از با استعدادترین رقصندگان، طراحان رقص، آهنگسازان، خوانندگان و طراحان آن کشور را گرد هم آورد تا گروهی به نام " باله روس ها"8  را تشکیل دهند.

گروه باله روس ها، در سفر به اروپا و آمریکا، طیف گسترده ای از رقص های باله را ارائه داد.

محبوبیت باله در آمریکا در دهه ۱۹۳۰، زمانی افزایش یافت که چندین رقصنده دیاگیلف، شرکت او را ترک کردند تا با آمریکائی ها کار کنند و در ایالات متحده مستقر شوند. 

جورج بالانچین8 یکی از مشهورترین هنرمندانی است که با تأسیس باله شهر نیویورک9، رقص باله را در آمریکا مستحکم نمود. یکی دیگر از چهره های کلیدی آدولف بولم10، اولین مدیر مدرسه باله سانفرانسیسکو11  بود.

George Balanchine

San Francisco Ballet School

ترجمه مقاله: مریم ژوسو

منبع∶  باله آتلانتا12

ATLANTA BALLET 

زیرنویسها

1- Ballet

2- Ball

3- Ballere

4- Catherine de Medici

5- French King Henry II

6- Sylph-like fairy

تعریف سیلف در داستان های اسطوره ای یونان∶س

سیلف (همچنین به عنوان سیلفید شناخته می شود) یک روح هوایی است. آنها از هوا تشکیل شده‌اند، در هوا زندگی می‌کنند و قدرت غیرعادی بر هوا، به ویژه باد و ابرها دارند. معمولاً سیلف‌ها به‌عنوان نگهبانانی به تصویر کشیده می‌شوند که از دانش مخفی، زنان زیبا یا محیط‌ زیست محافظت می‌کنند، اما دور از ذهن نیست که یک سیلف باعث شیطنت مردان شود.س

7- Serge Diaghilev

8- the Ballet Russes

8- George Balanchine

9- New York City Ballet

10- Adolph Bolm

11- San Francisco Ballet School

12- ATLANTA BALLET