هنر
مجموعه‌ای است از آثار ساخت انسان که در آن عواطف، احساسات و هوش انسانی
به نمایش در می آید. همچنین می‌توان گفت هنر توان و مهارت خلق زیبایی است.
متخصصان معتقدند که واژهٔ هنر در زبان سانسکریت ترکیبی از دو کلمهٔ «سو»
به معنی نیک و «نر» یا «نره» به معنای زن و مرد است. در زبان اوستایی «س»
به «ه» تبدیل شده و واژهٔ «هونر» ایجاد گشته است که درزبان پهلوی یا
فارسی میانه به شکل امروزی (هنر) درآمده است که به معنای انسان کامل و
فرزانگی می باشد.س
هنر را می توان به عنوان وسیله ای برای استفاده از توانایی و تخیل در خلق آثار زیبا، یا تجاربی که می‌توان با دیگران تقسیم
شود تعریف کرد.س
انواع هنر
دسته بندی هنر را نمی توان تنها به چند گروه مشخص محدود نمود ولی مهمترین هنر های شناخته شده عبارتند از :س
س۱- هنرهای تجسمی : از جمله: نقاشی، طراحی ، خطاطی، خط نقاشی، فرسک [1]، تندیس گری، عکاسی و چاپ ومعماری. س
س۲-هنرهای نمایشی:از جمله: تئاترو کارئوگرافی[2] (طراحی رقص) ، سینما و نقالی. س
ه۳-هنر های دستی: از جمله: قالیبافی ، خاتم کاری ، فیروزه کوبی ، معرق ، سوزن دوزی ، ملیله کاری، طلا کوبی وقلم زنی .س
ا۴-ادبیات: از جمله: شعر، داستان نویسی و مقاله نویسی. س
.م ۵-موسیقی: همه انواع غربی و شرقی آن
دسته بندی هر شاخه ای از هنر تا کنون به اشکال مختلف ارائه شده است ولی به عقیده من نمی توان هنر را به چند دسته مشخص محدود کرد زیرا هر انسانی با توجه به مشخصه های روحی و شخصیتی خود، اثری را می آفریند که مختص خود اوست و گاهی ممکن است این اثر چندین سبک را تواما همراه داشته باشد و یا به هیچ کدام از سبک های شناخته شد تعلق نداشته باشد .برای مثال آثار نقاش معروف ایتالیایی مودلیانی [3] که سبک منحصر به فرد خود را دارد. این سبک، قابل طبقه بندی در هیچ کدام از سبک های نقاشی شناخته شده نمی با شد. س
هنر نقاشی
نقاشی یکی از رشته‌های اصلی هنرهای تجسمی است و قدمت آن شش برابر تاریخ ثبت شده می‌باشد. برخی از پژوهشگران معتقدند اولین نقاشی‌های حیوانات و شکارشان در غارها توسط انسان های نخستین ، حاکی از آن است که این نقوش به منزله نوعی آمادگی برای نبرد با حیوانات محسوب می شد.س
گفته می شود قدیمی‌ترین نقاشی‌ها در دنیا که متعلق به حدود ۳۲۰۰۰ هزار سال پیش می‌باشد[*]، در گروته شاوه [4] فرانسه قرار دارد. این نقاشی‌ها که با استفاده ازافرای قرمز و رنگ سیاه، حکاکی و رنگ شده‌اند، تصاویری از اسب‌ها، کرگدن‌ها، شیرها، بوفالوها و ماموت‌ها را نشان می‌دهند. س
انواع هنر نقاشی
سبکهای نقاشی می‌توانند با روشهای مختلف، تخیلات و تصورات انسان را بر روی صفحه به تصویر بکشند و گاهی شخصیت و ذهنیت نقاش را به ما نمایان کنند .س
برخی از سبکهای معروف عبارتند از:س
س-رئالیسم (واقع گرایی) س
س-امپرسیونیسم ( برداشت گرایی) س
س-پوینتیلیسم ( نقطه یا نقطه چینی) س
س-هنر خام (هنر ابتدایی یا کودک گونه) س
س-کوبیسم (حجم گری) س
س-مدرنیسم (نو گرایی) س
س-آبستره (انتزاعی) س
س-پست مدرنیسم (نوگرایی) س
س-آوانگارد (پیشگام) وابسته به مکتب‌های هنری نوین و غیر سنتی
س-کانستراکتیویسم (ساخت گرایی) س
س-کناره سخت (لبه سخت) س
س-گرافیتی
س-مینیاتور
در این مقاله از میان تمام سبک های یاد شده فوق نگاهی گذرا بر مکتب رئالیسم خواهیم داشت. س
واقع‌گرایی یا رئالیسم
در هنر نقاشی رئالیسم [5]، نمایش پدیده ها به شکلی ترسیم می شود که در زندگی روزانه وجود دارند، بدون هرگونه آرایش یا خلاقیت فکری. این واژه همچنین برای شرح کارهای هنری که برای آشکار کردن راستی، مقولاتی چون زشتی و پستی را تأیید کرده‌اند نیز به کار می‌رود. رئالیسم همچنین اشاره به جنبش فرهنگی میانه قرن ۱۹ دارد که از فرانسه ریشه گرفته است. رئالیسم به شدت با رومانتیسیسم مخالف بود.س
سبک رئالیسم علاوه بر اروپا، بخش عظیمی از روسیه را به خصوص در شاخه های اجتماعی و سیاسی در بر گرفت. هدف هنرمند به تصویر کشیدن موضوعات عادی و روزمره مردم کوچه و بازار، دهقانان، کارگران و سایر اقشار جامعه است. این سبک بر خلاف مکاتب قبلی خود، فقط در پی به تصویر کشیدن صحنه های ناب و زیبا و تجملی زندگی نبوده است.
طبیعت‌گرایی یا ناتورالیسم در هنر اصطلاحی است برای توصیف قسمتی از هنر که در طبیعت به همان صورت که دیده می شود ،تعریف هم شود. این تعریف، بیشتر در مورد جنبهٔ ظاهری است. اگر هنر کلاسیک یونان را نقش کامل طبیعت‌گرایی بدانیم و هنر رنسانس ایتالیایی راباز سازی حیات آن ، بر اساس چنین استدلالی، اثر هنری مانند آیینه‌ای، زیبایی طبیعی را انعکاس می دهد . رئالیسم از واژهٔ رئال [6] به معنای واقعی برگرفته شده‌است که این واژه از ریشه رِس[7] به معنی «چیز» است. این مکتب در قرن نوزدهم پا به عرصهٔ ظهور نهاد. اساس رئالیسم بر واقع گرایی است . عوامل ظهور این مکتب عبارتند از:س
س ۱-نویسندگان و هنرمندان نه چندان مشهور که در محلهٔ لاتین پاریس می‌زیستند و رمانتیک‌ها را به سخره می گرفتند.س
س ۲-نقّاشان مکتب باربیزون[8] که سنّت‌های کلاسیک و ایتالیایی را که در آن زمان مرسوم بود، منسوخ می‌شمردند و خواهان مشاهدهٔ مستقیم طبیعت بودند و در برابر واقعیت‌گریزی رمانتیک‌ها واکنش نشان می‌دادند.س
ناتورالیست‌های نیمهٔ دوم قرن نوزدهم بر طبق برنامه‌ای مشخص ، با نوعی بی‌طرفی و فاصله‌گزینی، نگاهی از جهان و زندگی پیرامون خود ارائه می دادند، و غالباً از پرورش دنیای خیال، از باور به آنچه ملموس و محسوس نیست، از جستجوی معنای نهفته در چیزها، از حذف جنبه‌های ناخوشایند و پیش‌پا افتاده و خشن زندگی دوری می کردند. این نگرشی متضاد در برابر رمانتیسم بود. اصطلاح ناتورالیسم، به عنوان مکتبی خاص در نقاشی، نخستین بار توسط برخی از منتقدین( مانند بلوری ) به کاربرده شد. آنها به کارگیری این مکتب را به پیروان کاراواجو نسبت می دادند. لازم به توضیح است که میکل آنجلو مریسی کاراواجو از نقاشان ایتالیایی سبک باروک بود که در قرن شانزدهم می زیست . او در زمان خود، در آثار هنری انقلاب به پا کرد، زیرا وی فردی تقلید گرا نبود که در کار ها ی خود ا ز دیگران تقلید کند.او هر آنچه را که می دید عینن به تصویر می کشید به طور مثال، در تابلویی به نام مدونای لُرِتو، وی را با همان واقعیتی که بود نمایش داد و همین امر منتقدان را بر آن داشت که او را منحرف از مسیر اصلی و یا حتی برخی از آثار او را شرم آور بنامند. س
گفته می شود که به باور بلوری ، اینان به تقلید وفادارانه از طبیعت (خواه زشت، خواه زیبا) می‌پرداختند. همچنین، کاستانیاری، منتقد فرانسوی، اصطلاح ناتورالیسم را جایگزین اصطلاح رئالیسم کرد. س
هنرمندان سبک رئالیسم
مشهورترین و اصلی ترین هنرمند سبک رئال، گوستاو کوربه، نقاش فرانسوی بود.س
گوستاو کوربه در سال ۱۸۱۹ میلادی در اورنان در فرانسه نزدیک مرز سوییس زاده شد.وی در سال ۱۸۴۰ به پاریس آمد و بدون آموزش نزد استاد، شروع به نقاشی کرد.س
کوربه می گوید : «هدفم این بوده است که بتوانم رسوم، اندیشه ها و ظواهر را آنچنان که به چشم می بینم شبیه سازی کنم». همچنین او می گوید: «من اصلا نمی توانم فرشته ای را بکشم که او را هرگز ندیده ام. فرشته را نشانم دهید تا بتوانم تابلویی از پیکرش بکشم». این نقطه نظر و جهان بینی هنری مقابل "رومانتیسیسم" است.س
دیگر نقاشان معروف این سبک در اورپا: ژان فرانسوا میله، نقاش واقع گرا و طبیعت گرای فرانسوی ( اکتبر ۱۸۱۴ - ۲۰ ژانویه ۱۸۷۵ )[10]، انوره دومیه نقاش فرانسوی (۲۶ فوریه ۱۸۰۸ - ۱۰ فوریه ۱۸۷۹) [11]، ادوارد مانه نقاش فرانسوی (۲۳ ژانویه، ۱۸۳۲ میلادی - ۳۰ آوریل، ۱۸۸۳ میلادی) [12] و هنرمندان معروف روسی: ایوان شیشکین (۲۵ ژانویهٔ ۱۸۳۲ – ۲۰ مارس ۱۸۹۸) [13]، ایلیا رپین نقاش روسی (۵ اوت ۱۸۴۴ - ۲۹ سپتامبر ۱۹۳۰) [14]، ایوان کرامسکوی ( ۲۷ مه ۱۸۳۷ - ۲۴ مارس ۱۸۸۷) نقاش و منتقد هنری اهل امپراتوری روسیه بود.[15]، می باشند. س
در محدوده کشور ایران می توان نقاشان بنام زیادی را یافت که در سبک رئالیسم نیز فعال بوده، آثار معتبر و خیره کننده ای را از خود برجای گذاشنتد. یکی از مشهورترین این نقاشان ایرانی در عهد قاجار، محمد غفاری است که به کمال‌المُلک شهرت دارد. وی در سال ۱۲۲۴ در شهر کاشان بدنیا آمد و در ۱۳۱۹ خورشیدی در سن ۹۵ سالگی در منزل نوهٔ دختری‌اش در شهر نیشابور چشم از جهان بربست. س
تمایل به ترسیم طبیعت و رئالیسم در آثار کمال‌المُلک به وضوح قابل مشاهده است. در این میان از وی آثار جاودانه و زیبایی برجای مانده است . از جمله این آثار می توان به تابلوهای زیر اشاره نمود: س
دورنمای صفی‌آباد (۱۲۵۳ ش)؛ عمله طرب؛ حوضخانه صاحبقرانیه (۱۲۶۱ ش)؛ منظره آبشار دوقلو (۱۲۶۳ ش)؛ مرد مصری (۱۲۷۵ ش)؛ فالگیر یهودی؛ دهکده مغانک (۱۲۹۳ ش)؛ تک چهره خود هنرمند (۱۲۹۶ ش)؛ تک‌چهره صنیع الدوله؛ نیمرخ هنرمند س (۱۳۰۰ ش)؛ منظره کوه شمیران (۱۳۰۱ ش) . س
نسخه اصلی برخی از تابلوهای مشهور کمال الملک در کاخ گلستان در معرض نمایش قرار دارد.س
یکی دیگر از نقاشان برجسته ایرانی که درسبک رئالیسم فعالیت داشته است، استاد عباس کاتوزیان می باشد. او در سال ۱۳۰۲ در تهران متولد شد و در۲۳ فروردین ۸۷ در سن ۸۵ سالگی در منزلش در تهران درگذشت. در نمایشگاهی که درست شب قبل از مرگ وی در نگارخانه اصلی فرهنگسرای نیاوران برپا شده بود، نزدیک به ۱۰۰ اثر از وی عرضه شد که برخی از این آثار برای نخستین بار به نمایش در می آمدند. از معروفترین این آثار می توان به تابلوی دختر کرد اشاره نمود. کاتوزیان را نه تنها یک نقاش رئالیسم بلکه یک هنرمند اکسپرسیونیسم نیز می دانند.س
استاد کاتوزیان، در زمان حیات خود ۵ نمایشگاه در آمریکا، ۲۷ نمایشگاه انفرادی در تهران، ۹ نمایشگاه در آبادان، یک نمایشگاه در لرد لیتون لندن(کتابخانه ملی) و دو نمایشگاه در پاریس برپا کرد. آثار وی در این نمایشگاه در سه شماره مجله "ایماژ دوموند" مورد نقد و بررسی قرار گرفت. یکی از آثار این نمایشگاه در موزه بوداپست و برخی دیگر از آثار وی در موزه های اروپایی نگهداری می شوند.س
شرح حال و آثار هنرمندان نقاش ایرانی، نه تنها در سبک رئالیسم بلکه در سبکهای دیگر نیز، در مقاله ای کامل، ارائه خواهد شد. س
ویژگی ناتورالیسم
توجه به طبیعت مهمترین اصل در نقاشی ناتورالیسم است و تأثیرات علوم طبیعی، همواره در روشهای هنری دیده می‌شود. باید بیاد داشت، تفاوت این سبک با رئالیسم در نشان دادن احساسات زیبا نسبت به طبیعت است.س
از میان نقاشان ناتورالیسم می توان به ایوان شیشکین [16] نقاش روسی اشاره نمود که آثارش را در سبک رئالیسم و ناتورالیسم خلق کرد.س
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر